Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İlaç ve Zehir Danışma Merkezine Bildirilen Mantar Zehirlenmeleri

Özet

Amaç: Çalışmamızın amacı, 1993-2006 yılları arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi (DEÜTF) İlaç ve Zehir Danışma Merkezi’ne (ZDM) bildirilen mantar zehirlenmeleri olgularının klinik ve demografik özelliklerini değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki araştırmamızda, mantar zehirlenmelerinin yaş, cinsiyet, alınan mantar tipleri, zehirlenme tipi, zehirlenme nedeni, klinik belirti ve bulgular, tedavi yöntemleri ve sonuçları araştırıldı. Olguların klinik belirti ve bulguları EAPCCT/IPCS Poisoning Severity Score’a göre derecelendirildi.
Bulgular: DEÜTF ZDM’ne bildirilen 65176 olgunun 799’unun (%1.2) mantar zehirlenmesi olduğu saptandı. Bu olguların %56.1’ini erişkinler oluşturmaktaydı. Erişkin yaş grubunda kadınlar çoğunluktaydı (erişkinler ve çocuklarda sırasıyla %64.8 ve %47.6). Yaş ortalaması erişkinlerde ve çocuklarda sırasıyla, 39.1±0.7 ve 9.5±0.4 idi. Başvuruların
büyük bir bölümünün İzmir ilinden ve sonbahar aylarında olduğu saptandı (sırasıyla %84.2, %49.7). Olguların %68.2’sinin mantar alımından 6 saat sonra sağlık kuruluşuna başvurduğu (ortalama 13.5±21.5 saat) saptandı. Alımların %2.9’u “olası toksik mantarlar (Amanita phalloides vb)”, “%66.7’si “diğer mantarlar” ve %30.4’ü “türü bilinmeyenler
mantarlar” olarak sınıflandırıldı. Hastaların %7.4’ünde klinik belirti ve bulgu olmadığı, %84.3’ünün hafif, %6.3’ünün orta ve %2.0’ının ağır klinik belirtileri olduğu saptandı. Kusma (%32.6) en sık başvuru semptomu olurken bunları bulantı (%22.0), ishal (%12.5) ve karın ağrısı (%9.3) takip etti. Sonuçlarına ulaşılabilenler arasından, açık alandan toplanan ve türü bilinmeyen mantar yiyen bir hastanın öldüğü saptandı.
Sonuç: DEÜTF ZDM’ne bildirilen mantar zehirlenmelerinin çoğunun erken belirti veren zehirlenmeler olduğu, hafif klinik bulgularla seyrettiği ve olguların çoğuna yalnızca gözlem önerildiği görüldü. Acil servis hekimleri özellikle geç semptom veren olgularda, hastaları ölümcül mantar alımları açısından dikkatle değerlendirmelidir.