Hastane Öncesi Acil Tıpta Bazı Etik Konular

Özet

Hastane öncesi acil tıp, öngörülemeyen hasta profili, acil durumlar ve tıbbi olmayan bir alanda sağlık hizmeti veriliyor olmasından ötürü çeşitli sorunlar içermektedir. Pek çok ikilem ortay çıkmakta ve bu türden ikilemlere etiği ilgilendiren kararlar vermek gerekmektedir. Bu çalışmada genel bir çerçeve dahilinde, hastane öncesi acil tıp alanında ortaya çıkan bazı etik konulardan bahsedilmektedir. Bu bağlamda konu dört ana başlık halinde ele alınmıştır: (1) Tıbbi müdahale başlamadan önceki süreçle ilişkili etik konular; acil sağlık hizmetinin adil dağıtımı, damgalanma, tehlikeli durumlara müdahale ve güvenli sürüş, (2) tedavi sürecindeki etik konular; triaj, tedavi ya da nakil reddi, aydınlatma ve onam alma, (3) yaşam sonu ve yaşam sonu bakımla ilgili etik konular; yaşam destek/sürdürme tedavileri, kardiyo-pulmoner resüsitasyon (CPR), resüsitasyona başlamak ya da onu sürdürmemekle ilgili konular ve (aile) tanıklı resüsitasyon, (4) ambulans hizmetleriyle ilgili sosyal algı ile ilgili konular; ambulans (kötüye) yanlış kullanımı, çocukların acil tıbbi tedavisi ve kötü haberi verme. Hastane öncesi acil tıpta; her bir hasta ve onunla bağlantılı süreçler kendine has olduğundan dolayı, tıp etiğini ilgilendiren konularla ilgili daha iyi bir eylem ve duruş için, önceden hazırlanmış bir takım davranış formülleri vermek olanaksızdır. Hastane öncesi acil tıpta önemli olan, etik sorunun farkına varmak ve etik açıdan en az değer harcayan eylemi tercih edebilmektir.