Erhan Çetin Çetinoğlu1, Sevgi Canbaz1, Leman Tomak2, Yıldız Pekşen1

1Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Samsun
2Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi,biyoistatistik Anabilim Dalı, Samsun

Özet

Giriş: Trafik kazaları dünyada her yıl 1.2 milyon kişinin ölümüne ve yaklaşık 50 milyon kişinin yaralanmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada Samsun 112 Acil Sağlık Hizmetleri’ne (ASH) 2004 yılı içinde bildirilen trafik kazalarının değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu çalışma, Samsun il Sağlık Müdürlüğü ASH fiube Müdürlüğü tarafından 1 Ocak - 31 Aralık 2004 tarihleri arasında doldurulan vaka formlarının geriye dönük incelenmesiyle gerçekleştirildi. Hasta yaşı, cinsiyeti, olayın oluş saati ve mevsimi, ambulansın olay yerine varış süresi ve olayın sonucu vaka formlarından belirlendi. Kayıtlarda cinsiyete ait bilgide eksiklik olup, kaydedilen 993 veri araştırmaya alındı.
Bulgular: 2004 yılında 112 ASH tarafından çıkış yapılan 9015 olgunun 1370’ini (%15.2) trafik kazaları sonucu olan yaralanmaların oluşturduğu saptandı. Olguların yaş ortancası 35 (1-86) yıl olup, %65.6’sı (651/993) erkek ve %34.4’ü (342/993) kadındı. Olguların 447’sinin (%32.6) sonbahar, 359’unun (%26.2) yaz, 298’inin (%21.8) kış ve 266’sının (%19.4) ilkbaharda olduğu görüldü. Trafik kazalarının en sık %42.8 (586) ile 16: 00-23: 59 saatleri arasında olduğu ve ambulansların olay yerine varış süreleri ortancasının 5.0 (1.0-53.0) dakika olduğu bulundu. En sık yararlanılan hizmetin 859 (%62.7) ile hastaneye nakil olduğu, olguların 187’sine (%13.7) yerinde müdahale yapıldığı ve 181 (%13.2) olguda ise ambulanslar olay yerine varana kadar geçen süre içerisinde başka bir araçla nakil edildiği gözlendi. Olay yerinde ölümle sonuçlanan olguların sayısı 47 (%3.4) idi, 25’inin (%1.8) asılsız ihbar olduğu belirlendi.
Sonuç: Başka araçla nakledilen olguların ve asılsız ihbarların çokluğu halkın ilkyardım uygulamalarındaki bilgi düzeyinin yükseltilmesi gerekliliğini göstermektedir.