Organofosfat ve Karbamat içeren insektisid Zehirlenmelerinde Serum Asetilkolinesteraz Düzeyleri ile Klinik Seyir ve Mortalite Arasındaki ilişkinin Değerlendirilmesi
Necip KAHRAMAN1, Sedat YANTURALI1, Şule KALKAN2, Neşe Çolak ORAY2, Nil Hocaoğlu2, Aslı Uğurhan1
Özet
Giriş Bu çalışmada, organofosfat ve karbamatlı insektisidlere maruz kalan hastaların serum asetilkolinesteraz (AChE) düzeyleri ile klinik seyir ve mortaliteleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Geriye dönük, kesitsel ve analitik araştırmamızda, 1993-2007 yılları arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisi’ne organofosfat ve karbamatlı insektisid alımıyla başvuran hastaların dosyaları incelenerek, serum AChE düzeyleri ile klinik seyir ve mortaliteleri arasındaki ilişki değerlendirildi. Olguların demografik özellikleri, alınan insektisid tipleri, zehirlenme nedenleri, klinik belirti ve bulguları, serum AChE düzeyleri, mekanik ventilasyon gereksinimleri, gelişen komplikasyonlar ve sonuç verileri değerlendirildi. Tüm veriler çalışma için hazırlanmış standart bilgi formlarına, daha sonra bir veri tabanı programına kaydedildi.
Bulgular: Çalışmaya 108 hasta alındı. Bunların 15’i (%13,9) çocuk, 93’ü (%86,1) erişkin ve genel yaş ortalaması 34,1±18,6, erkek/kadın oranı ise 1,57 idi. AChE düzey ortalamaları 3167±3503 IU/L olarak bulundu. (min-maks: 31- 13685 IU/L). Mekanik ventilasyon uygulanan olguların serum AChE düzeyi ortalamaları, mekanik ventilasyon uygulaması na gerek duyulmayan gruba göre istatistiksel olarak anlamlı oranda düşüktü (1103,90±1718.92 vs 3843,55±3680,44 IU/L, p<0,01). Komplikasyon gelişen hastalarda serum AChE düzeyi ortalaması, komplikasyon gelişmeyenlere göre istatistiksel olarak anlamlı oranda düşük bulundu (735,66±985,81 vs 3589,95±3613,61 IU/L, p<0,01). Çalışmaya alınan 108 hastanın altısı hayatını kaybetti ve tüm ölümler erişkin yaş grubundaydı (%5,6). Ölenlerin serum AChE düzeyi ortalamaları, ölüm gelişmeyenlerinkine göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde düşük saptandı (637,50±502,55 vs 3369,46±3562,56 IU/L, p<0,01).
Sonuç: Bu çalışma, düşük serum AChE düzeylerinin organofosfat ve karbamat intoksikayonu nedeniyle başvuran hastalarda, mortalite ve istenmeyen klinik seyir ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Organofosfat ve karbamatlı insektisid zehirlenmelerinde, serum AChE düzeyi klinik seyir ve mortaliteyi değerlendirmek için yararlı bir parametre olarak kullanılabilir.