Kırıkkale Makine Kimya Endüstrisi Barut Fabrikası’ndaki Patlama Sonrası Acil Servis Yönetimi*
Ali Karakuş1, Hayati Kandiş2, Turgut Deniz3, Mustafa Şahan4
1Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi Acil Servisi, Kırıkkale
2Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Düzce
3Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Kırıkkale
4Elazığ Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Acil Servisi, Elazığ
Anahtar Kelimeler: Acil servis, patlama, organizasyon
Özet
Amaç: Kitlesel felaket sayılabilecek endüstriyel kazalar çok sayıda yaralanma ve ölüm ile sonuçlanabilmektedir. Bu tip kitlesel yaralanmalara karşı acil servislerin verdikleri uygun reaksiyon kısıtlı zamanda ölüm ve yaralanmaları engelleyebilmektedir. Biz, 29 Ağustos 2008 tarihinde Kırıkkale Makine Kimya Endüstrisi Barut Fabrikası’ndaki şiddetli patlama sonrasında acil servisimize getirilen hastaların incelenmesini ve Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi Acil Servisinin gerçekleştirdiği uygulamaları paylaşmak istedik.
Gereç ve Yöntem: Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi Acil Servisi’ne 29.8.2008 tarihinde Kırıkkale Makine Kimya Endüstrisi (MKE) Barut Fabrikası’ndaki patlama sonucu getirilen hastaların bilgisayar kayıtları tespit edilerek, rapor ve dosyaları geriye dönük incelenmiştir. Ayrıca acil servisimizin gerçekleştirdiği uygulamalar paylaşılmıştır.
Bulgular: Yirmi üç hastanın 8’i 112’yle getirilirken, 1 hastanın sevkli, 14 hastanın ise kendi imkânlarıyla geldiği görüldü. Hastalardan birinin Glaskow Koma Skalası 3, geri kalanların ise 15 idi. Cilt kesisi, kırık, ağrı, şişlik gibi şikâyetler en sık görülmekteydi. Skalp kesisi ve yumuşak doku travması en sık görülen bulgu ve tanılardı. Hastaların acil servisde ortalama kalış süreleri 2.89 saatti. İlk müdahaleleri yapılan hastalardan 19’u acil müşahade odasında tutularak sonrasında taburcu edildi. İntrakraniyal kanaması olan bir hasta öldü. Plastik cerrahi ve ortopedi servisine yatırılan 3 hasta şifa ile taburcu edildi.
Sonuç: Hasta sayısının azlığı ve genel durumlarının iyiliği organizasyonun yönetimini kolaylaştırmış olsa da, daha zor şartlar için her zaman hazırlıklı olunmalıdır. Kitlesel olaylarda zararların ortadan kaldırılması, en azından en alt seviyeye indirilmesi ancak etkin bir şekilde bu kitlesel felaketleri yönetmekle mümkün olmaktadır. Yönetim sisteminin istenen ölçüde planlanan hedeflere ulaşabilmesi için felaket öncesi ve sonrasındaki tüm çalışmalar koordineli bir şekilde yürütülmelidir.