Ayda Kebapçı1, Neriman Akyolcu2

1Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, İstanbul, Türkiye
2İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı, İstanbul, Türkiye

Anahtar Kelimeler: Acil Birim, hemşire, tükenmişlik, çalışma ortamı

Özet

Amaç: Bu araştırma acil servislerde çalışan hemşirelerde, çalışma ortamının tükenmişlik düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla planlandı.
Gereç ve Yöntem: Araştırma örneklemini araştırma kriterlerini karşılayan, İstanbul’daki acil servislerde çalışan 132 hemşire oluşturdu. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ile Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Çalışma Ortamı Ölçeği kullanıldı.
Bulgular: Çalışmamızda, iş dışında hobi ya da sosyal aktivitelere zaman ayırmayan, sosyo-ekonomik durumdan memnun olmayan, aylık çalışma süresi fazla ve fazla mesai yapanlar ve ekip üyeleri ile sorun yaşayanlarda Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma düzeylerinin yüksek olduğu; mesleği ve çalıştığı birimi isteyerek seçenler ile meslekte çalışma suresi fazla olanlarda Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma düzeylerinin düşük olduğu belirlendi. Maslach Tükenmişlik Ölçeği alt boyutları, Çalışma Ortamı Ölçeği alt boyutları ile karşılaştırıldığında, çalışan korkularının düzeyi arttıkça Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma düzeyinin arttığı, iş doyumu yüksek olanlarda Duygusal Tükenme düzeyinin de yüksek olduğu, aralarındaki farkın anlamlı olduğu belirlendi. Kalite yönetimi, mesleki ilişkiler ve fiziksel kaynakların yeterli olduğu durumlarda Duygusal Tükenme, Duyarsızlaşma ve Kişisel Başarı düzeylerinde anlamlı bir düşüş görüldü.
Sonuç: Acil servislerde çalışan hemşirelerin seçiminde yeterlilik ve gönüllü olmanın dikkate alınması, acil servislerde araç-gereç ve fiziksel donanımın, çağdaş, çalışanların tedavi ve bakım girişimlerini kolaylaştıracak yapı ve sayıda olmasının hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu görülmektedir. Çalışanlara iş dışında hobi ya da sosyal aktivitelere katılımı açısından zaman ayırma olanağı verilmeli, ekip üyelerinin iş tanımları yapılarak ekip içi uyumsuzluk ve çatışmalar önlenmelidir.