Ali Ekşi1, Sülün Evinç Torlak2

1Ege Üniversitesi Atatürk Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu
2Pamukkale Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi

Anahtar Kelimeler: Acil çağrı hizmetlerinden yararlanma, acil çağrı numaralarının bilinirliği, Avrupa Tek Acil Çağrı Numarası Uygulaması

Özet

Amaç; Türkiye’de pilot uygulama aşamasında olan “Avrupa Tek Acil Çağrı Numarası Uygulaması (ATAÇNU)” sürecinde, acil çağrı numaralarının vatandaş tarafından bilinirliği ve acil çağrı hizmetleri yararlanma durumunun saptanması amaçlanmıştır. Çalışmanın ATAÇNU ile acil çağrı hizmetlerini (AÇH) tek numara ve tek merkezde birleştirilmesi üzerine yapılan tartışmalara katkı sunması beklenmektedir.Gereç ve Yöntem; Çalışma evreni, Antalya ve İzmir kent merkezleri olarak belirlenmiştir. Evrenden, basit rastgele örnekleme yöntemi ile Antalya’dan 291, İzmir’den de 616 kişi seçilmiştir. Veriler 2010 Mart ayında yüz-yüze görüşülerek uygulanan anket yolu ile toplanmış, elde edilen veriler SPSS 16.0 Programında değerlendirilmiştir.
Bulgular: Kullanılan çağrı numaralarının sayısının artması ile birlikte, çağrı numaralarının bilinirliği azalmakta, numaraların birbiri ile karıştırılma olasılığı artmaktadır. Çalışmada, Acil çağrı numaralarının vatandaş tarafından bilinirliği, ambulans hizmetlerinde %89,4’iken sahil güvenlikte %13,5 olarak bulgulanmıştır. AÇH’den yararlanma oranı, Avrupa Birliği’nde ki verilere göre daha düşük saptanmış, hizmetten erkeklerin, gençlerin ve eğitimlilerin daha çok yararlandıkları bulgulanmıştır. ATAÇNU’da vatandaşın beklentileri öncelikle numara karışıklığının sona ermesi ve acil yardım veren kurumlar arası işbirliğini artması yönünde sıralanmıştır.
Sonuç: Çağrı numaralarının bilinirliğinde eğitim ve tanıtım çalışmalarının büyük önemi bulunmaktadır. Türkiye’de “112” numarasının bilinirliğinin yüksek olması ATAÇNU’da bir avantaj olarak görülmektedir. AÇH’de kullanıcı profiline bakıldığında, devlet hizmete ulaşım ile ilgili eşitliği sağlamalı, eğitim ve tanıtım çalışmaları arttırılmalıdır.