Akut Üst Gastrointestinal Kanama Şikâyeti ile Başvuran Yaşlı Hastaların Klinik Özellikleri ve Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi
Mustafa Burak Sayhan1, Serhat Oğuz2, Hasan Ümit3, Esin Secgin Sayhan4, Mustafa Onur Eralp1, Gökhan Akdur1, Cemil Kavalcı5, Tamer Sagiroglu2
1Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Ad.
2Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Ad.
3Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahiliye Ad.
4Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ad.
5Ankara Numune Eğitim Arastırma Hastanesi Acil Tıp Ad
Anahtar Kelimeler: Geriatrik hasta, Gastrointestinal sistem kanaması, Acil servis
Özet
Amaç: Akut üst gastrointestinal sistem kanamaları yaşlı popülasyonda yaşamı tehdit eden acil bir tıbbı sorundur. Çalışmamızda akut üst gastrointestinal kanama nedeniyle acil servise başvuran 65 yaş ve üzeri popülâsyonda sosyodemografik ve klinik özelliklerin yanı sıra risk faktörlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem ve Gereç: Çalışmamız kesitsel özellikte dizayn edilmiştir. 194 hasta Grup A (n=128) ve B (n=66) olarak ikiye ayrılmıştır. Grup A’da yaşları 65-79 arasındaki hastalar (yaşlı grup) ve Grup B’de 79 yaş üzeri hastalar (çok yaşlı grup) değerlendirmeye alınmıştır.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 194 hastanın yaş ortalaması 76.34±7.91 olarak bulundu. Tüm hastalarda en sık başvuru şikayeti melena idi (%87.1). 133 hastada (%68.5) gastrointestinal sistem kanama öyküsü varken, 14 hastada (%7.2) ise geliş anında şok mevcuttu. 171 hastada (%88.1) komorbid hastalık tespit edildi. Alkol kötüye kullanımı ve koroner arter hastalık mevcudiyeti Grup A’da Grup B’ye göre anlamlı oranda yüksek bulundu (p=0.038. p=0.049). Her iki çalışma grubunda da endoskopik olarak en sık peptik ülser ve eroziv gastrit tespit edildi. Her iki grupta da en sık konservatif medikal tedavi uygulanırken gruplar arasında tedaviye yanıt açısından anlamlı fark tespit edilmedi (p=0.892). Mortalite oranları Grup A’da %11.7 iken Grup B’de %19.7 olarak bulundu. Mortalite açısından gruplar arasında anlamlı fark tespit edilmedi (p=0.134).
Sonuç: Üst gastrointestinal sistem kanaması şikâyeti ile başvuran yaşlı hastaların klinik özellikleri ve risk faktörlerinin değerlendirilmesi oldukça önem kazanmaktadır. Yaşlı populasyonda yandaş hastalıklar ve çoklu ilaç kullanımı oldukça sık gözlenmektedir.