Acil Servisteki Periferik İntravenöz Kanül Uygulamalarında, Kullanılan Kanül Materyalinin Girişim Ağrısı Üzerine Etkisi: Prospektif, Randomize Kontrollü Çalışma
Murat Özsaraç1, Meral Dolek2, Münevver Sarsılmaz1, Mustafa Sever3, Serkan Sener4, Selahattin Kiyan1, Aslihan Yürüktümen5, Gülbin Yılmaz1
1Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Acil Tıp Anabilimdalı, İzmir
2Medikal Park İzmir Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Acil Tıp Anabilimdalı, İzmir
3İzmir Tepecik Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Acil Servis İzmir
4Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Acil Tıp Anabilimdalı, İstanbul
5Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Acil Tıp Anabilimdalı, Antalya
Anahtar Kelimeler: analjezi, kanülasyon, ağrı, ağrı ölçümü, acil tıp
Özet
Amaç: İntravenöz yoldan kanül uygulamaları, muhtemelen acil servislerde en sık yapılan invaziv tıbbi işlemdir. Polieterüretan kateter materyalinin, termoplastik esnek bir yapıda olduğu, işlem esnasında damar yapısının şeklini aldığı, daha hidrofilik olduğu, teflon materyale göre daha yumuşak, mikroskobik olarak yüzeyinin daha düzgün ve pürüzsüz olduğu bildirilmiştir. Bu çalışma; klinik pratikte yaygın olarak kullanılan, 20-G periferik FEP-Teflon kanül ile 20-G PEU-biyomateryal Vialon kanülün, periferik IV yoldan uygulanması esnasında, hastalarda gelişen ağrıyı karşılaştırmak amacıyla yapıldı. Yöntem: Çalışma bir üniversite hastanesi acil servisinde prospektif, randomize, tek kör ve kontrollü olarak yapılmıştır. Acile kritik olmayan şikayetler ile başvuran, genel tıbbi bakımlarının bir parçası olarak IV yoldan damar yolu açılacak, seksen dokuz erişkin hasta çalışmaya dahil edildi. Tüm IV damar yolu açılması uygulamaları antekübital alan üzerinden yapıldı. Çalışmaya katılanların işlem esnasındaki ağrıları, görsel analog skala (VAS) ile değerlendirildi. Çalışmanın birincil sonucu hastanın ağrı skorunun ve ikincil sonucuda uygulayıcının işlem güvenliği ve memnuniyet algısının ölçülmesiydi. Gruplar; yaş, cinsiyet veya IV damar yolu uygulama endikasyonları açısından farklı değildi (P> 0.05). Hastaların ortalama VAS skoru PEU kateter uygulananlar için 2.80, FEP kateter uygulananlar için 3.56 idi (p = 0.061). Uygulayıcıların ortalama güvenlik algısı puanları PEU kateter uygulamaları için (4-5) 4.84, FEP kateter uygulamaları için (2-5) 4.00 olarak tespit edildi (p = 0.000). Uygulayıcıların ortalama memnuniyet puanlarının; PEU kateter uygulamaları için 4.65 ve FEP için 4.56 olduğu belirlendi (P> 0.05).
Sonuç: IV yoldan kateter uygulamalarında, PEU-Vialon kateterlerin, FEP-Teflon içerikli kateterler ile karşılaştırıldığında, hastalarda ağrı skorunu azaltmadığı ancak, mevcut güvenlik sağlayıcı kapaklarından dolayı, uygulayıcılarda yüksek işlem güvenliği algısı oluşturduğu belirlendi.