Pediyatrik kafa travmalı hastalarda, travmatik beyin yaralanması ve kafa kemiği kırıkları için klinik belirleyiciler
Murat ÖZSARAÇ1, Özgür KARCIOĞLU2, Hakan TOPAÇOĞLU3, Cüneyt AYRIK4, Selahattin KIYAN1, Serkan SENER5, Serhat GÜMRÜKÇÜ6, Yücel DEMİRAL7, Hatice ULUER8
1Ege University, Department Of Emergency Medicine, İzmir
2Acıbadem University, Department Of Emergency Medicine, İstanbul
3Dokuz Eylul University, Department Of Emergency Medicine, İzmir
4Mersin University Department Of Emergency Medicine, Mersin
5Acibadem Hospital, Department Of Emergency Medicine, Bursa
6Dokuz Eylul University, School Of Medicine Phase Vı Student, İzmir
7Dokuz Eylul University, Department Of Public Health, İzmir
8Ege University, Biostatistics And Medical Informatics, İzmir
Anahtar Kelimeler: Bilgisayarlı tomografi, kafa travmaları, fizik muayene; kafa kemiği kırığı, travmatik beyin yaralanması
Özet
Amaç: Bu çalışmada, travmatik beyin yaralanması (TBY) ve kafa kemiği kırığı (KKK) tespit edilen pediyatrik hastalarda klinik semptom ve bulguların hassas belirleyiciler olup olmadığı değerlendirildi.
Gereç ve Yöntem: Retrospektif kesitsel çalışmamızın evrenini, pediyatrik acil servise 7 yıllık dönem içinde, kafa travması ile başvuran 17 yaş altındaki çocuklar oluşturdu. Bu hastalar içerisinden TBY veya KKK tespit edilenler çalışmamıza dahil edildi.
Bulgular: Çalışma süresince 1167 hasta acil servise kafa travması nedeniyle başvurdu. Bu hastaların 984’ü tomografilerinde radyolojik anormallik bulunmaması veya yeterli tıbbi kayda ulaşılamaması nedeniyle çalışmadan dışlandı. Geri kalan 183 hasta çalışma grubunu oluşturdu. Kırk (%21.9) hastada KKK olmaksızın TBY, 61 (%33.3) hastada hem TBY hemde KKK tespit edilirken, 82 (%44.8) hastada izole KKK olduğu belirlendi. TBY olan hastalar içerisinde, 45 (%44.6) hastanın bilinç düzeyinin normal, GKS’nın 15 olduğu ve herhangi bir fokal nörolojik defisitin olmadığı tespit edildi. En sık yaralanma mekanizmasının, 1.5 metre üzerindeki yükseklikten düşmeler olduğu izlendi. TBY’nin bilinç kaybı (p=0.044) dışında hiçbir klinik parametre ile (kusma, travma sonrası nöbet, uykuya meyil, irritabilite skalp hematomu) arasında istatistiksel anlamlı ilişki olmadığı görüldü. KKK olan hastalarda ise skalp hematomu (p=0.015) ve bilinç kaybı (p=0.052) bulgularının görülmesi istatistiksel olarak anlamlıydı.
Sonuç: Elde edilen bulgular, TBY’de nöbet, kusma, letarji, skalp hematomu, irritabilite ve bilinç kaybının hassas belirleyiciler olmadığını destekler niteliktedir. Bilinç kaybı, sadece <2 yaş altı grupta, TBY için risk belirleyici olarak görünmektedir. Skalp hematomu, KKK için potansiyel risk faktörüdür.