Süleyman Türedi1, Abdülkadir Gündüz1, Mustafa Yandı2

1Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Acil Tıp Anabilim Dalı, Trabzon
2Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Trabzon

Anahtar Kelimeler: Üst gastrointestinal kanama, mortalite, prognoz

Özet

Amaç: Üst gastrointestinal sistem (GİS) kanamaları acil servislere sık başvuru nedenlerinden birisi olup, etyolojik nedenlerine göre mortalitesi de değişkenlik gösteren, hızlı tanı ve tedavi gerektiren bir acildir. Ülkemizde acil tıp anabilim dallarından üretilen çalışmalar içerisinde üst GİS kanamalarını konu edinen yayın sayısı sınırlıdır. Biz, acil servisimize başvuran üst GİS kanamalı hastalarda kanamanın etiyolojik nedenlerini, tedavi yaklaşımlarını, prognostik faktörleri, yeniden kanama oranlarını, hastaların kısa ve uzun dönem mortalitelerini araştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: İleri dönük gerçekleştirilen bu çalışmada 1 Mart 2004 - 1 Mart 2005 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi’nde üst GİS kanama tanısı alan hastalar incelendi. Bu hastalarda kanamanın etyolojik nedenleri, terapötik yaklaşımları ve prognostik faktörleri ve bunların hastane içi veya hastane dışı mortaliteleri ve yeniden kanama oranları incelendi.
Bulgular: GİS kanamalı 179 hastayı içeren çalışmamızda üst GİS kanama nedenleri sırasıyla, eroziv gastrit (%22.9), gastrik ülser (%22.3), duedonal ülser (%22.3), özefagus varisleri (%17.9) ve malignite (%9.5) olarak saptandı. Altı aylık mortalite oranı %12.8, hastane içi mortalite oranı ise %9.5 olarak saptandı. Yeniden kanama oranı ise %27.9 idi. Özefagus varis kanaması, kronik karaciğer yetmezliği varlığı, yineleyen kanama ve malignite, mortalite artışı ile ilişkili bulundu (p<0.05). Olguların %60.3’üne yalnız tıbbi tedavi, %31.3’üne tıbbi ve endoskopik tedavi, %6.1’ine tıbbi, endoskopik ve cerrahi tedavi, %2.2’sine ise tıbbi ve cerrahi tedavi birlikte uygulandı.
Sonuç: Trabzon ili üst GİS kanama hastaları için referans hastane olan hastanemizde mortalite oranı ile literatür verileri arasında önemli bir fark yoktur. Yeniden kanama oranı literatür verilerinden daha fazla saptanmış olması, hastanemizdeki varis ve malignite hastalarının sayıca fazla olmasına bağlanmıştır.